Historia miejscowości

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 20, wrzesień 2012 12:43

Arkadiusz Trębaczewski

Mędrzechów wzmiankowany jest w 1389 roku jako wieś królewska w starostwie nowokorczyńskim. Prawdopodobnie, tak jak inne na tym terenie, osada ta powstała na przełomie XI - XII wieku. Najstarszą wsią na terenie gminy są Grądy, które wymienione zostały w roku 1388 w "Rachunkach dworu króla Władysława Jagiełły i królowej Jadwigi." Badania historyczne prowadzone na Powiślu Dąbrowskim wskazują jednak, że na terenie tym istniały już znacznie wcześniej osady typu otwartego. Powstanie i rozwój Mędrzechowa i okolicznych wsi związany był z bliskością Wisły, bowiem doliną Wisły przechodziły najstarsze szlaki komunikacyjne.

Właścicielem Mędrzechowa w 1389 r. był Gotard, a w 1474 Krzesz z Kars. Od XV wieku stopniowo powiększana była własność monarsza, której rozwój trwał do XVI wieku. Mędrzechów jako wieś królewska pozostawała do roku 1615 w starostwie nowokorczyńskim, w wyniku podziału starostwa wydzielono ekonomię wiślicką, następnie przekształconą w odrębne starostwo - do roku 1772 Mędrzechów znajdował się w granicach starostwa wiślickiego.

W XVI wieku wieś słynęła z hodowli bydła, sprzedawanego na targach w Żabnie i Dąbrowie. Mędrzechów należał do parafii w Bolesławiu i dopiero w 1917 roku utworzono tu samodzielną ekspozyturę tej parafii. Interesującym epizodem w dziejach wsi jest zbiorowa skarga mieszkańców, złożona do władz w 1783 roku, a więc już po I rozbiorze Polski, w której domagali się odszkodowania i zwrotu pastwisk, zabranych w 1768 roku, jeszcze za czasów Rzeczypospolitej. Wtedy to, wobec oporu chłopów, dokonano pacyfikacji wsi, 14 mieszkańców uprowadzono i torturowano. Władze austriackie odrzuciły skargę uznając, że wypadki miały miejsce w innym państwie.

Do 1882 r. Mędrzechów należał do hr. Lubomirskich, a od tego roku Mędrzechów do hr. Artura Potockiego. On to zaplanował budowę Kaplicy we wsi Mędrzechów, budując równocześnie kościół w Krzeszowicach. Te plany zrealizowała - po jego śmierci - jego żona Zofia (1843-4) W I połowie XIX wieku Mędrzechów wchodził w skład dóbr Potockich, właściciele brali udział w powstaniu listopadowym. W okresie przygotowań do powstania w 1846 roku, w rejonie Mędrzechowa prowadził agitację niepodległościową Henryk Rogaliński. Stąd też wyruszyła grupa spiskowców, uczestników nieudanego ataku na Tarnów, by w Bolesławiu połączyć się z głównymi siłami ponad stuosobowego oddziału. Rabacja galicyjska przebiegła w Mędrzechowie dość spokojnie, choć chłopi ograbili dwór. W Woli Mędrzechowskiej sami mieszkańcy nie dopuścili do rozlewu krwi, przeganiając nadciągające, zbrojne gromady z innych terenów Powiśla. Podczas powstania styczniowego w okolicach Mędrzechowa zbierali się ochotnicy, których miejscowa ludność zaopatrywała w żywność. Tutaj też znaleźli schronienie uczestnicy powstania, uciekający przed represjami rosyjskimi.

Po Potockich, Mędrzechów przeszedł w ręce Marii Łempickiej. W II połowie XIX wieku we wsi uruchomiono cegielnię, a na początku XX wieku powstało kółko rolnicze. W 1913 roku zbudowano drogę Mędrzechów - Kupienin. I wojna światowa przyniosła zniszczenia materialne, głód i choroby. W okresie międzywojennym Mędrzechów pozostawał ubogą, rolniczą miejscowością. Wielu mieszkańców szukało chleba na emigracji.